خاتمي و شايگان برنده جايزه گفت وگوي جهاني شدند

جايزه گفت وگوي جهاني در سال 2009 تاسيس شده و اولين دوره از کنفرانس هاو جوايز خود را در ژانويه 2010 برگزار مي کند.

گروه سياسي، حامد طبيبي؛ سرانجام نام سيدمحمد خاتمي به عنوان دريافت کننده نخستين جايزه «گفت وگوي جهاني» در سال 2009 اعلام شد تا افتخاري ديگر به تالار افتخارات رئيس جمهور اصلاح طلب پيشين ايران و ايرانيان دوستدار واضع نظريه گفت وگوي تمدن ها اضافه شود. البته نام يک چهره شهير ايراني ديگر نيز در کنار نام پرآوازه خاتمي براي دريافت اين جايزه ديده مي شود؛ داريوش شايگان فيلسوف ايراني که وي نيز از جمله باسابقه ترين حاميان و نظريه پردازان گفت وگوي ميان فرهنگ ها، تمدن ها و مذاهب به شمار مي رود. جايزه «گفت وگوي جهاني» در سال 2009 تاسيس شده و اولين دوره از کنفرانس ها و جوايز خود را در ژانويه 2010 برگزار مي کند.

از برندگان جايزه (شايگان و خاتمي) نيز براي شرکت در مراسمي که ژانويه در دانشگاه آرهوس کپنهاگ برپا مي شود، دعوت به عمل آمده است تا فرزند فاضل ايران به عنوان نماد اسلام سازگار با دموکراسي، صلح و گفت وگو در مراسمي ديگر، تحسين ساکنان جامعه جهاني در جاي جاي کره زمين را برانگيزد.هر چند خاتمي به عنوان شخصيتي بين المللي در چهار سال گذشته و در شرايطي که کشورهاي غربي از مراودات معمول ديپلماتيک با دولت نهم حتي در سطح مديران مياني وزارت خارجه نيز امتناع ورزيدند همواره از چهره هاي مورد احترام جهاني بود و شخصيت هاي طراز اول بين المللي را به ايران مي کشاند اما افتخار دريافت يک جايزه جهاني ديگر از نظر ناظران سياسي در اين مقطع بسيار بااهميت تلقي مي شود.

اين در حالي است که يکي از انتقادات به عملکرد مقامات دولت در چهار سال اخير، عدم حرکت در چارچوب اصول راهبردي و برخي توهين ها به مسوولان ارشد ايراني در مجامع بين المللي است که در دوران اصلاحات در اوج قرار داشته و احترام ويژه به خاتمي در هر سفر و سطح بالاي مناسبات ديپلماتيک با کشورهاي اثرگذار جهان موجب افتخار ايران و نظام در سطح جهان شد. البته در دوران اصلاحات و پس از آن محافل تندرو هيچ گاه اين جايگاه غبطه برانگيز خاتمي در جهان را برنتافته و اين درک در آنها ايجاد نشد که خاتمي براي ايران از يک سو در مقابل خشونت قد علم کرده و از سوي ديگر به نفي ايده ائتلاف جهاني براي جنگ ساموئل هانتينگتون نظريه پرداز امريکايي برخاسته است.

اين تلاش ها تا به آنجا پيش رفت که وي به نمايندگي از ايران پيشنهاد نامگذاري سال 2001 به عنوان سال گفت وگوي تمدن ها را در مجمع عمومي سازمان ملل طرح کرد و با اکثريت مطلق آرا به تصويب جامعه جهاني رسيد. اينچنين بود که امسال سازمان گفت وگوي جهاني دانمارک، دو چهره نامدار ايراني را که سال ها در زمينه گفت وگوي فرهنگ ها و تمدن ها فعاليت کرده اند شايسته دريافت اين لقب بااهميت جهاني دانست؛ داريوش شايگان فيلسوف و سيدمحمد خاتمي سياستمدار.

داريوش شايگان در اين باره با بيان اينکه در اين جايزه نامزدهايي معرفي شده بودند که دو هفته پيش از ميان آنها بنده و آقاي خاتمي را به عنوان برگزيده معرفي و طي نامه يي اعلام کردند، از جايگاه خاتمي در گفت وگو با سايت ديپلماسي ايراني،تمجيد کرد؛ «آقاي خاتمي از زماني که رئيس جمهور ايران شدند، در توسعه گفت وگوي تمدن ها نقش مهمي ايفا کردند؛ به ويژه بعد از نطقي که سال 2001 در سازمان ملل خواندند به طور مداوم پيگير موضوع گفت وگوي تمدن ها بوده اند و موسسه يي را هم تاسيس کرده اند.» شايگان در شرايطي از رئيس جمهور اصلاح طلب پيشين ايران به عنوان فعال در زمينه گفت وگو سخن مي گويد که خود در سال هاي پيش از انقلاب، ايده گفت وگوي فرهنگ ها و تحقيقات سامان يافته بينافرهنگي را پايه گذاشت و در شناخت فرهنگ ملل مختلف کوشا بود.

وي از مراکزي چون تلويزيون ملي ايران، دانشگاه فارابي و چند نهاد ديگر که پيش از انقلاب پيگير ايده گفت وگوي تمدن ها بودند، نام برد. شايگان از جمله فيلسوفان ايراني است که در فرانسه و ايران ساکن بوده و البته در نوشتن رمان نيز دستي دارد. او با فيلسوفان بزرگ ايران مانند علامه طباطبايي، حاج ابوالحسن رفيعي قزويني، حکيم الهي قمشه يي و علامه سيدجلال الدين آشتياني نزديک بوده و به مباحثه پرداخته است.

استاد ابراهيمي ديناني، شايگان را اين گونه تشريح مي کند؛ «او فيلسوف غرب و شرق است. هم هند را مي شناسد، هم غرب را و هم فلسفه اسلامي مي داند.» شايگان که کتاب هايي مانند افسون زدگي جديد، آسيا در برابر غرب، اديان و مکاتب فلسفي هند (دو جلد)، بت هاي ذهني و خاطره ازلي و هانري کربن و هويت چهل تکه و سرزمين سراب ها را به رشته تحرير درآورده است متولد بهمن ماه 1313است. وي مدرک ديپلم خود را از يکي از دبيرستان هاي مشهور لندن دريافت کرده و ليسانس علوم سياسي از دانشگاه ژنو، اولين مدرک تحصيلي دانشگاهي او به شمار مي رود.

او همزمان در رشته هاي فلسفه و حقوق و زبان شناسي تحصيل کرده و از سال 46 پس از آشنايي با ايندو شکر و هانري کربن به عنوان استاد هندشناسي در دانشگاه تهران به تدريس پرداخت. اين فيلسوف شهير مدرک دکترا را نيز از دانشگاه سوربن پاريس در سال 1346 اخذ کرد. وي اهداف اصلي مطالعات فرهنگي خود را نيز اين گونه تشريح مي کند؛ «ما معتقد بوديم تمدن هاي غيرغربي نظير چين، ژاپن، مصر و ايران يک تقدير مشترک در برابر تحولات دنيا داشته اند. بنابراين هدف ما اين بود که با روشنفکران تماس بگيريم و تحولات بزرگ دنيا را بررسي کنيم و ببينيم چه روندي را بايد در پيش بگيريم.» راوي «زير آسمان هاي جهان» سپس به ايده گفت وگوي تمدن هاي خاتمي پرداخت و گفت؛ خاتمي بيشتر به بعد سياسي توجه نشان داد و به همين دليل تاثير فعاليت هايش را بايد در عرصه روابط سياسي جست وجو کرد.

من به طور مشخص نمي دانم برنامه اصلي خاتمي براي گفت وگوي تمدن ها چه بود. در پايگاه اطلاع رساني جايزه گفت وگوي جهاني آمده است اين جايزه درباره تحقيقات بينافرهنگي و همکاري و ارتباط هاي فرهنگي در جهان امروز است. اين جايزه بر اهميت تحقيقات ميان فرهنگي در جامعه مدرن و ارزش مطالعات انجام شده تاکيد دارد و به محققان، روزنامه نگاران و سازمان هاي مستقل در سراسر جهان که مسووليت اين گفت وگو را برعهده دارند تعلق مي گيرد. اين جايزه از سال 2009 تا 2017 هر دو سال يک بار برگزار خواهد شد.

منبع: روزنامه ی اعتماد